Het is een merkwaardig en verontrustend dat het demissionaire kabinet heeft besloten om binnenkort in te stemmen met het grote internationale pandemieverdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), ondanks de expliciete wens van een meerderheid in de tweede kamer om dit niet te doen. Dit roept fundamentele vragen op over de werking van onze democratie en de rol van volksvertegenwoordigers.
Het WHO-pandemieverdrag is een belangrijke en complexe kwestie, en het is begrijpelijk dat er bezorgdheid bestaat over de gevolgen van instemming. De meerderheid van de tweede kamer, het direct gekozen orgaan dat de wil van het volk vertegenwoordigt, heeft aangegeven dat er onvoldoende tijd is geweest om de wijzigingsvoorstellen te bestuderen. Desondanks heeft het demissionaire kabinet besloten door te gaan met de goedkeuring van het verdrag. Deze actie ondermijnt het vertrouwen in onze democratische processen. Het is immers de taak van de kamer om het kabinet te controleren en te corrigeren waar nodig. Wanneer een demissionair kabinet, dat in principe alleen lopende zaken zou moeten afhandelen, zulke ingrijpende besluiten neemt tegen de wens van de kamer in, wordt de kern van onze democratie aangetast.
Dit zou niet moeten kunnen. Het pandemieverdrag is wereldwijd zo omstreden omdat de WHO op basis daarvan naar eigen inzicht een ‘pandemie’ kan uitroepen en dan direct over verregaande bevoegdheden beschikt – bijvoorbeeld verplichte vaccinatie – die voorbijgaan aan de soevereiniteit van een lidstaat. De WHO is hiertoe overgeschakeld van het voorheen gebruikelijke begrip ‘Preventie’ naar ‘pandemische paraatheid’ en gebruikt daarbij de coronacrisis als ‘bewijs’ dat de wereld beter op uitbraken voorbereid moet zijn. Daartoe is WHO over het nieuwe verdrag lang in onderhandeling geweest met de 194 aangesloten landen.
Andere landen die terugduwen tegen het verdrag
Het pandemieverdrag stuit niet alleen in Nederland op weerstand. Ook andere landen hebben hun bezwaren geuit. Zo hebben Nieuw-Zeeland, Mexico, de Filipijnen, Slowakije en Estland allemaal teruggeduwd tegen de huidige vorm van het verdrag. Deze landen delen de zorgen over de impact en implicaties van het verdrag, met name rondom soevereiniteit en de verplichtingen die het met zich mee zou brengen. Deze bredere internationale terughoudendheid benadrukt de noodzaak voor zorgvuldige overweging en transparante besluitvorming voordat er tot goedkeuring wordt overgegaan.
Verdragstekst voortdurend gewijzigd
Demissionair minister Dijkstra bestrijdt de mening van het Tweede Kamerlid Mona Keijzer (BBB) dat er te weinig tijd is geweest om de wijzigingsvoorstellen te bestuderen. "Daar is al ruim 18 maanden over gesproken, in acht opeenvolgende gespreksrondes", aldus Dijkstra in haar brief, eraan voorbijgaand dat het voortdurend wijzigen van de verdragstekst als gevolg van de besprekingen nu juist de zorgvuldige bestudering vereist waar Keijzer om verzoekt.
De recente ontwikkelingen rondom het WHO-verdrag laten zien dat onze democratie behoefte heeft aan versterking. De wens van de direct gekozen volksvertegenwoordigers moet worden gerespecteerd, en de invloed van politieke partijen op de onafhankelijkheid van Kamerleden moet worden verminderd. Bij MDD geloven we dat een democratie met onafhankelijke, uitgesproken en gezaghebbende volksvertegenwoordigers herkenbaarder, effectiever en representatiever zal zijn.
De Europese verkiezingen van 2024 zijn de eerste verkiezingen waar MDD aan meedoet. Het is tijd voor een democratie waarin de stem van de burger echt gehoord wordt, zonder dat politieke partijen de vrije uiting van die stem belemmeren. Zo maken wij onze democratie toegankelijker en sterker, en zorgen we ervoor dat de macht weer ligt waar zij hoort: bij het volk.
Comments